2. دهه ی دوم

2. دههي دوم

با رحلت رهبر بزرگ انقلاب اسلامي در پايان دههي اوّل انقلاب اسلامي، هر چند دشمنان انقلاب به بازماندن انقلاب و نظام از شتاب و توسعه اميدوار شدند، ولي هشياري سران نظام و بيداري ملت موجب شد در نخستين ساعات سرنوشتساز، اقدام لازم براي انتخاب رهبر انقلاب انجام بگيرد و خبرگان رهبري، حضرت آيتالله خامنهاي را بهعنوان ولي فقيه و رهبر انقلاب معرفي كند.

اين اقدام بزرگ نه تنها دشمنان را ناكام گذاشت و اميدهاي جديدي را بهوجود آورد، بلكه حضور رهبري در عرصههاي قانوني، نظارت را فعالتر كرد. به ويژه آن كه قانون اساسي جديد با افزودن مسئوليتها و اختيارات رهبري، چنين تحولي را ايجاب و فعالترشدن نقش موثر رهبري را ميطلبيد.

دههي دوم در حالي آغاز شد كه رحلت جانسوز امام(قدس سره)، پيوند مسئولان و مردم را با انقلاب و نظام مستحكمتر و انگيزهي پاسداري از دو ميراث ماندگار امام(قدس سره) را افزايش داده بود.

همين مراقبتها و هشياريها توانست حركت رو به توسعهي نظام را شتاب بيشتر بخشد و نه تنها حضور مردم در صحنه همچون گذشته ادامه يابد، بلكه شفافتر و گستردهتر شود.

اگر دورهي اوّل ـ دههي امام ـ را دههي تجربه بناميم، بايد دورهي دوم را، دههي شكوفايي و سازندگي نامگذاري كنيم.

كشور در اين دهه با شتاب روزافزون به مرحلهي بالندگي، توسعه و پيشرفت گام نهاد در حقيقت، در اين دهه آثار و بركات انقلاب اسلامي يكي پس از ديگري شكوفا و به نتايج نسبي رسيد.

اين دوره نيز تلخيها و شيرينيهاي خود را داشت. فشارهاي سياسي و اقتصادي از يكسو و تهاجم فرهنگي از سوي ديگر كه با تك قطبيشدن جهان و نظم نوين، تشديد شد، هر يك موانعي را بر سر راه نظام ايجاد ميكرد، امّا انبوه موانع هرگز نتوانست انقلاب و نظام را متوقف كند.

يكي از مشخصههاي دههي دوم، بروز و تشديد چالشها و نقد و نظرهاي گوناگون پيرامون مسائل اساسي انقلاب و نظام اسلامي بود. در اين ميان، برخي با منطق و بعضي با گرايشهاي غير اصولي و حربههاي تبليغاتي در اين چالشها حضور يافتند و نقش آفريني كردند.

به نظر ميرسد پديدهي نقد و نظر و رويكرد به چالشهاي اصولي در دههي دوم، پس از گذر از يك دههي تجربه، اجتنابناپذير بود، لكن برخي اين پديدهي علمي و اجتماعي را با سناريو نويسي، اشتباه گرفتند و يك دهه فرصت ارزشمند را از ملت فرهيختهي ايران سلب كردند.(336)

در اين دوره، رويكرد نظام، حركت به سوي فرهنگسازي و اقتصاد شكوفا بود، لكن به يك باره توسعهي سياسي كه خواست اكثريت نسل جوان ـ نسلي كه از دوران پهلوي و شرايط پيروزي انقلاب آگاهي نداشته ـ بود، شرايط جديدي را در عرصهي سياسي كشور رقم زد و حماسههاي نخستين انقلاب اسلامي را در دلها و صحنههاي انتخابات زنده كرد.

شرايط سياسي ـ اجتماعي نيمهي دوم از دههي دوم انقلاب اسلامي، مطبوعات و احزاب را فعال و شكافهاي جناحي را تشديد كرد. اين روند در هر نوع توسعهي سياسي كه حضور قشرهاي جديد را به صحنهي سياسي بطلبد، اجتنابناپذير است.

هر چند بسياري از روياروييهاي جناحي براي انقلاب و نظام اسلامي، توانفرسا بوده است، لكن در شرايط انقلاب، عرصههاي پربركتي نيز وجود داشته كه سرانجام امور بهظاهر ناخوشآيند را به نفع انقلاب به پايان برده است. در اين راستا نميتوان رهنمودهاي تحولآفرين مقام معظم رهبري را در پيچ و خم تندبادهاي سياسي كشور ناديده گرفت.

عملكرد دولتهاي دههي دوم انقلاب در اين دوره، همواره اميدواركننده بوده و نسل جوان را نسبت به انقلاب مؤمنتر و به آينده اميدوارتر ساخته است.

همهي مشخصههاي دوره اوّل را در اين دوره، ميتوان به روشني ديد و در يك كلام، نظام از چارچوب زمان امام(قدس سره) پا فراتر ننهاد و با آزاد شدن از بسياري از بندهاي جنگ، رو به توسعه نهاد.

با شروع دههي سوم كه ريشه در اعماق دههي دوم داشت، حال و هواي اعتدالگونهاي بر كشور حاكم و تجربهها بيشتر شد، امّا غائلهها و چالشهايي كه فروكش كرده بود به صورت هياهوي مطبوعاتي رخ نمود و نسل نو را، به جاي پيوستن به خيل تجربهآموختگان انقلاب اسلامي، دچار اضطراب ساخت.

ناگهان در جهان حادثهاي رخ داد و استكبار به بهانهي مبارزه با تروريسم، تهديدهاي پنهاني خود را آشكار كرد و در جنگطلبي چنان روشي را در پيش گرفت كه جز كشورهاي همسو و وابستهي به امريكا، همهي ملتها را در وحشت فرو برد.

صرفنظر از علتهاي اين پديدهي شگفتانگيز و جنونآميز كه از ترور براي مبارزه با تروريسم ياري گرفت، اصولا بازتاب آن نه تنها در جهان اسلام به همگرايي بيشتر انجاميد، بلكه بر وفاق ملي و همبستگي عميق جناحهاي سياسي در كشور ما نيز افزود، به طوري كه همدلي موجود در اين برهه از تاريخ انقلاب اسلامي، يادآور روزها و ماههاي اوّليهي پيروزي انقلاب اسلامي بود.